Yn 2019 cyhoeddodd British Council Cymru ei bumed adroddiad Tueddiadau Ieithoedd yng Nghymru. Mae’n dangos bod y dirywiad aruthrol mewn cofrestriadau ar gyfer arholiadau ieithoedd tramor modern mewn ysgolion uwchradd yn parhau, ond bod darlun mwy gobeithiol yn dechrau dod i’r amlwg mewn ysgolion cynradd.
Gallwch ddarllen blog gan Jenny Scott, Cyfarwyddwr Cymru’r British Council, sy’n rhannu ei sylwadau am yr adroddiad yma
Rhai o brif ystadegau’r adroddiad:
Ysgolion Uwchradd
•Ers 2002, gwelwyd dirywiad o 60% yn nifer y cofrestriadau ar gyfer TGAU mewn Ieithoedd Tramor Modern (ITM) yng Nghymru ac mae’r dirywiad yma’n parhau o flwyddyn i flwyddyn.
•Nododd 39% o’r ysgolion uwchradd a ymatebodd naill ai nad oeddent yn darparu ITM neu nad oedd unrhyw ddisgyblion wedi dewis ITM ar gyfer Lefel A yn 2019, o’i gymharu â 29% yn 2018 a 20% yn 2017.
• Mae 73% o’r ysgolion yn nodi nad yw disgyblion eisiau sefyll arholiadau TGAU a Lefel A mewn ITM am eu bod yn rhy anodd.
• Mae ystyriaethau academaidd a chymdeithasol-economaidd yn effeithio ar y nifer sy’n dewis astudio ITM ar gyfer TGAU. Mae disgyblion sy’n gymwys i dderbyn prydau ysgol am ddim neu sydd ag anghenion academaidd arbennig neu anableddau yn llai tebygol o astudio ieithoedd.
•Roedd 41% o’r ysgolion yn ystyried bod goblygiadau Brexit yn cyflwyno heriau.
• Mae’r Gymraeg yn cael ei ystyried fel pwnc sy’n llenwi’r ‘slot iaith’; mae’r ymatebion yn nodi bod cysylltiad rhwng y dirywiad yn nifer y cofrestriadau ar gyfer ITM dros y bum mlynedd ddiwethaf a’r cynydd yn nifer y cofrestriadau ar gyfer Cymraeg.
Ysgolion Cynradd
•Mae ysgolion cynradd yn cynyddu eu darpariaeth ITM. Nododd 39% o ysgolion eu bod yn darparu rhyw fath o wers ITM, o’i gymharu â 28% yn 2016. Mae ysgolion cynradd cyfrwng Cymraeg yn croesawu ieithoedd rhyngwladol ynghynt nag ysgolion cynradd cyfrwng Saesneg.
•Mae perygl y gallwn golli cenhedlaeth o ddysgwyr ieithoedd wrth i blant sy’n dechrau dysgu iaith yn yr ysgol gynradd ffeindio nad oes darpariaeth ITM ar gael mewn ysgolion uwchradd.
•Mae ysgolion cynradd cyfrwng Cymraeg yn fwy tebygol o ddysgu ieithoedd rhyngwladol na mathau eraill o ysgolion.