Prosiect yr Iaith Gymraeg

Ers 1997, mae Prosiect yr Iaith Gymraeg (WLP) wedi bod yn hyrwyddo a datblygu’r iaith Gymraeg yn nhalaith Chubut, Patagonia, Yr Ariannin. Bob blwyddyn mae tri Swyddog Datblygu Iaith o Gymru yn treulio cyfnod rhwng mis Mawrth a mis Rhagfyr yn dysgu ym Mhatagonia. Maent yn datblygu'r iaith mewn cymunedau sy'n siarad Cymraeg drwy ddysgu ffurfiol a gweithgareddau cymdeithasol anffurfiol.

Mae Cydlynydd Dysgu parhaol o Gymru hefyd wedi'i leoli ym Mhatagonia. Nhw sy'n gyfrifol am ansawdd y dysgu.

Agwedd arall ar y prosiect yw rhwydwaith o diwtoriaid o Batagonia sy'n siarad Cymraeg sydd wedi'u lleoli yn y rhanbarth. Wrth ymweld â Chymru, mynychu cyrsiau Cymraeg a chymryd rhan mewn ymweliadau arsylwi ysgolion, rydym yn helpu i gynnal safonau addysgu a'r methodolegau diweddaraf sydd ar waith ym Mhatagonia.

Mae'r prosiect hwn sy'n cynnwys ymweliadau cyfatebol, addysgu a hyfforddiant wedi ennill cydnabyddiaeth a llwyddiant yn rhyngwladol. Am ragor o fanylion ar gwmpas, dulliau a llwyddiant y prosiect, lawrlwythwch yr adroddiad blynyddol diweddaraf.

Cyflawniadau allweddol

Mae'r dosbarthiadau a'r gweithgareddau cymdeithasol yn helpu diwylliant Cymreig i ffynnu. Rydym yn falch o gyhoeddi fod yr iaith yn cael ei defnyddio mewn mwy a mwy o weithgareddau, gan sicrhau bod mwy o bobl yn cydnabod yr iaith a'r diwylliant o flwyddyn i flwyddyn. Mae adborth gan ddysgwyr ym Mhatagonia yn dangos bod yr iaith Gymraeg yn cael effaith ar ddiwylliant, hanes, llenyddiaeth a cherddoriaeth yn y rhanbarth hefyd.

Yn 2015:

• Cyfanswm o 1220 o bobl ar gyrsiau Cymraeg. (1174 oedd y cyfanswm yn 2014) sef y nifer uchaf yn hanes y Cynllun.

• Mae dosbarthiadau Cymraeg i Oedolion wedi denu y ffigur uchaf yn hanes y Cynllun.

• Cynnydd yn nifer y dosbarthiadau – 104 i gymharu â 90 yn 2014, 83 yn 2013 a 79 yn 2012. Y nifer uchaf yn hanes y Cynllun.

• Sefydlwyd partneriaeth Connecting Classroms rhwng Ysgol Gymraeg Gaiman ac Ysgol Gymraeg Aberystwyth.

• 14 o oedolion wedi pasio arholiadau Cymraeg i Oedolion CBAC ar lefelau Mynediad, Sylfaen, Canolradd ac Uwch. Eleni oedd y tro cyntaf i ddysgwyr Y Wladfa basio arholiadau ar bob lefel.

Dull a maes llafur

Rydym yn gweithio mewn tri dalgylch: yr Andes, Gaiman a Threlew. Rydym yn cynnig amrywiaeth eang o gyrsiau o lefel dechreuwyr i gyrsiau gloywi i siaradwyr Cymraeg rhugl. Rydym yn cynnal y cyrsiau hyn yn y sectorau meithrin, cynradd, uwchradd ac oedolion.

Mae Swyddogion Datblygu'r Iaith Gymraeg yn addysgu amrywiaeth o gyrsiau gan gynnwys Wlpan, Pellach, Uwch a Rheoli a Meistroli. Mae'r Cyrsiau Addysgu a ddefnyddir gan y Ganolfan Gymraeg i Oedolion, Prifysgol Caerdydd, wedi'u haddasu ar gyfer cyd-destunau Sbaeneg a Chymraeg.

Am ragor o fanylion ar gwmpas, dulliau a llwyddiant y prosiect, lawrlwythwch yr adroddiad blynyddol diweddaraf.

Pwyllgor Prosiect yr Iaith Gymraeg

Mae'r pwyllgor yn cynghori'r British Council ar lunio a gweithredu'r prosiect. Maent yn sicrhau bod y prosiect yn hybu'r iaith Gymraeg i ffynnu a bod yn gynaliadwy yn nhalaith Chubut ym Mhatagonia, yn yr Ariannin. Mae Cadeirydd y Pwyllgor Cynghori hefyd yn gyfrifol am sicrhau ansawdd yr addysgu a'r adnoddau academaidd sydd ynghlwm â'r prosiect. Aelodau presennol y pwyllgor cynghori yw:

Canolfan Cymraeg i Oedolion Prifysgol Caerdydd
Cymdeithas Cymru Ariannin
Menter Patagonia ac Urdd Gobaith Cymru
Llywodraeth Cymru
British Council Cymru
Y Ganolfan Dysgu Cymraeg Genedlaethol

Cyllid

Mae Llywodraeth Cymru, Cymdeithas Cymru-Ariannin a British Council Cymru yn ariannu'r prosiect hwn, sy'n rhan o'r Rhaglen Addysg Rhyngwladol. Er nad yw llywodraeth Chubut wedi darparu cyllid uniongyrchol, mae wedi cefnogi'r gwaith o ddysgu Cymraeg a'r gymuned Gymraeg ehangach.

Hanes

Mae Cymru a Phatagonia wedi'u huno gan draddodiad, hanes ac iaith. Dechreuodd yr ymsefydlwyr parhaol gyrraedd Chubut a'r ardaloedd cyfagos ar 27 Gorffennaf, 1865. Daeth 153 o ymsefydlwyr o Gymru drosodd ar y Mimosa, llong de a drawsnewidiwyd. Bellach, ar ddechrau'r 21ain ganrif, mae tua 50,000 o boblogaeth Patagonia o dras Gymreig.

Ysgoloriaethau i ddysgwyr o’r Wladfa

Mae tair ysgoloriaeth, gwerth £2,000 yr un, ar gael i ddysgwyr o Batagonia astudio’r Gymraeg yng Nghymru dros haf 2018.

Y Ganolfan Dysgu Cymraeg Genedlaethol sy’n ariannu’r ysgoloriaethau, a fydd yn galluogi tri pherson o’r Wladfa i dreulio mis yn dilyn cwrs gyda Phrifysgol Caerdydd neu Brifysgol Aberystwyth, dau o ddarparwyr y Ganolfan Genedlaethol.

Mae gofyn i’r dysgwyr sy’n gwneud cais am ysgoloriaeth fod ar lefel Canolradd o leiaf a’u bod wedi gwneud ymrwymiad pendant eisoes i ddysgu’r iaith. Gweinyddir yr ysgoloriaethau gan y Cyngor Prydeinig.

Yn dilyn cyfnod yng Nghymru yn gwella’u sgiliau iaith, bydd disgwyl i’r dysgwyr fynd ati i ddefnyddio’r Gymraeg ar ôl dychwelyd adref, gan gyfrannu at fywyd Cymraeg y Wladfa, yn weithgareddau neu ddosbarthiadau.

Eleni y dyddiad cau fydd 1 Mawrth 2018 a bydd yn rhaid llenwi ffurflen gais a’i hanfon at iepwales@britishcouncil.org