Patagonia  ©

Marcelo Roberts

Ers 1997, mae Prosiect yr Iaith Gymraeg (WLP) wedi bod yn hyrwyddo a datblygu’r iaith Gymraeg yn nhalaith Chubut, Patagonia, Yr Ariannin. Bob blwyddyn mae tri Swyddog Datblygu Iaith o Gymru yn treulio cyfnod rhwng mis Mawrth a mis Rhagfyr yn dysgu ym Mhatagonia. Maent yn datblygu'r iaith mewn cymunedau sy'n siarad Cymraeg drwy ddysgu ffurfiol a gweithgareddau cymdeithasol anffurfiol.

Mae Cydlynydd Dysgu parhaol o Gymru hefyd wedi'i leoli ym Mhatagonia. Nhw sy'n gyfrifol am ansawdd y dysgu. 

Agwedd arall ar y prosiect yw rhwydwaith o diwtoriaid o Batagonia sy'n siarad Cymraeg sydd wedi'u lleoli yn y rhanbarth. Wrth ymweld â Chymru, mynychu cyrsiau Cymraeg a chymryd rhan mewn ymweliadau arsylwi ysgolion, rydym yn helpu i gynnal safonau addysgu a'r methodolegau diweddaraf sydd ar waith ym Mhatagonia.

Mae'r prosiect hwn sy'n cynnwys ymweliadau cyfatebol, addysgu a hyfforddiant wedi ennill cydnabyddiaeth a llwyddiant yn rhyngwladol. Am ragor o fanylion ar gwmpas, dulliau a llwyddiant y prosiect, lawrlwythwch yr adroddiad blynyddol diweddaraf.

Cyflawniadau allweddol

Mae'r dosbarthiadau a'r gweithgareddau cymdeithasol yn helpu diwylliant Cymreig i ffynnu. Rydym yn falch o gyhoeddi fod yr iaith yn cael ei defnyddio mewn mwy a mwy o weithgareddau, gan sicrhau bod mwy o bobl yn cydnabod yr iaith a'r diwylliant o flwyddyn i flwyddyn. Mae adborth gan ddysgwyr ym Mhatagonia yn dangos bod yr iaith Gymraeg yn cael effaith ar ddiwylliant, hanes, llenyddiaeth a cherddoriaeth yn y rhanbarth hefyd.

Dull a maes llafur

Rydym yn gweithio mewn tri dalgylch: yr Andes, Gaiman a Threlew. Rydym yn cynnig amrywiaeth eang o gyrsiau o lefel dechreuwyr i gyrsiau gloywi i siaradwyr Cymraeg rhugl. Rydym yn cynnal y cyrsiau hyn yn y sectorau meithrin, cynradd, uwchradd ac oedolion.

Mae Swyddogion Datblygu'r Iaith Gymraeg yn addysgu amrywiaeth o gyrsiau gan gynnwys Wlpan, Pellach, Uwch a Rheoli a Meistroli. Mae'r Cyrsiau Addysgu a ddefnyddir gan y Ganolfan Gymraeg i Oedolion, Prifysgol Caerdydd, wedi'u haddasu ar gyfer cyd-destunau Sbaeneg a Chymraeg.

Am ragor o fanylion ar gwmpas, dulliau a llwyddiant y prosiect, lawrlwythwch yr adroddiad blynyddol diweddaraf.

Pwyllgor Prosiect yr Iaith Gymraeg

Mae'r pwyllgor yn cynghori'r British Council ar lunio a gweithredu'r prosiect. Maent yn sicrhau bod y prosiect yn hybu'r iaith Gymraeg i ffynnu a bod yn gynaliadwy yn nhalaith Chubut ym Mhatagonia, yn yr Ariannin. Mae Cadeirydd y Pwyllgor Cynghori hefyd yn gyfrifol am sicrhau ansawdd yr addysgu a'r adnoddau academaidd sydd ynghlwm â'r prosiect. Aelodau presennol y pwyllgor cynghori yw:

  • Canolfan Cymraeg i Oedolion Prifysgol Caerdydd
  • Cymdeithas Cymru Ariannin
  • Menter Patagonia ac Urdd Gobaith Cymru
  • Llywodraeth Cymru
  • British Council Cymru
  • Y Ganolfan Dysgu Cymraeg Genedlaethol

Cyllid

Mae Llywodraeth Cymru, Cymdeithas Cymru-Ariannin a British Council Cymru yn ariannu'r prosiect hwn, sy'n rhan o'r Rhaglen Addysg Rhyngwladol. Er nad yw llywodraeth Chubut wedi darparu cyllid uniongyrchol, mae wedi cefnogi'r gwaith o ddysgu Cymraeg a'r gymuned Gymraeg ehangach.

Hanes

Mae Cymru a Phatagonia wedi'u huno gan draddodiad, hanes ac iaith. Dechreuodd yr ymsefydlwyr parhaol gyrraedd Chubut a'r ardaloedd cyfagos ar 27 Gorffennaf, 1865. Daeth 153 o ymsefydlwyr o Gymru drosodd ar y Mimosa, llong de a drawsnewidiwyd. Bellach, ar ddechrau'r 21ain ganrif, mae tua 50,000 o boblogaeth Patagonia o dras Gymreig.